Türk mimarisi 1923’den beri ülkemizin toprakları üzerine kurulan mimari yapıyı inceler. Türkiye’de mimarlık belirli dönemlerde yaygın olan mimari akımların kullanılmasından etkilenmiştir. Bunun haricinde Cumhuriyetimizin tarihi boyunca yaşanan bazı sorunlarından ve çelişkilerinden etkilenerek şekillenmiştir.
Çelişkilerin en başında şüphesiz ki Doğu-Batı ikilemi vardır. Buna ek olarak geleneksel-modern veya geçmiş o dönemlere ait dindarlık-laiklik, siyaset gibi konular mimarinin gidişatını ciddi anlamda etkilemiştir.
Türkiye Mimari Tarihi
Türkiye, dünyanın en dikkate değer mimari sitelerinden bazılarına sahiptir. Çatalhöyük’ün antik kalıntılarından post-modern binalara kadar; Türkiye’de her zaman görülecek mimari bir şeyler vardır.
Dünyanın en önemli antik mimari alanlarından bazıları günümüz Türkiye’sinde bulunur. Örneğin Çatalhöyük, bilinen en eski kalıcı yerleşim yapılarından bazılarına sahiptir. Ayasofya gibi harikalarla Türkiye’yi mimari alanda haritaya koymaya devam etti.
Türkiye’de Mimarlık ve Osmanlı Mimarisinin Etkileri
Türk Mimarisi Örnekleri
Ayasofya
537 yılında Ayasofya, bazılarının o dönemde mimarinin zirvesi olarak kabul ettiği şey haline geldi. Zamanında Ayasofya, kilisenin yeri ve nispeten yeni devlet dini olan Hıristiyanlığın merkeziydi. Görkemli yapı, Fatih Sultan Mehmet’in camiye çevirdiği 1453 yılına kadar kilise olarak kaldı; bugün ise cami olarak hizmet vermektedir.
Minareler, İslam dünyasında inşa edilen diğer camilerin tarzına uymasına yardımcı olmak için daha sonra eklenmiştir. Caminin içi süslüdür, mozaikler ve daha sonra Osmanlılar tarafından eklenen anikonik sanat eserleri içerir. İçi taş ve tuğladan yapılmıştır.
Binanın kendisi Bizans mimarisinin ünlü kubbe ve kemerlerinden oluşmaktadır. Ayasofya dünya çapında bir ilham kaynağı oldu.
Mimar Sinan’ın Önemi
Türk tarihinin en ünlü ve üretken mimarı Mimar Sinan’ı tanıtmadan Osmanlı İmparatorluğu’ndaki mimariden söz edilemez. 16. yüzyılda yaşadı ve çalıştı ve en ünlü iki yeri İstanbul’daki Şehzade Camii ve Süleymaniye Camii olmak üzere 300’den fazla yapıyla tanınır. Süleymaniye Camii, Mimar Sinan’ın kariyer belirleyen eseri oldu. Camiye bakıldığında orantıları ve üslubu bakımından ilham aldığı Ayasofya ile hemen hemen aynıdır. Caminin içi İznik çinileri ve Sinan’ın tüm eserlerinde bulunan anikonik sanat eseri ile doludur.
Ankara Mimarisi
Modern mimari sizin tarzınıza daha uygunsa, Türkiye’nin bu alanda da sunacağı çok şey var. Bazı harika örnekleri görmek için Türkiye’nin başkenti Ankara’ya gidin. Ankara, Alman mimari unsurlarına sahip binaların çoğuyla bir Batı şehri gibi inşa edildi. Geniş caddeleri ve şehir organizasyonu, Avrupa ve Amerika’da bulunan bazı büyük şehirleri andırıyor. Ankara aynı zamanda Mustafa Kemal Atatürk’ün Anıtkabir adlı son dinlenme yerine de ev sahipliği yapmaktadır. Bu anıtsal merkez, modern mimari tarzlara sahiptir ve aynı zamanda heybetli sütunlarıyla Yunan Parthenon’unun formunu yansıtır.
Şakirin Camii
İstanbul’daki Şakirin Camii, geleneği modernlikle birleştiren hem estetik hem de kültürel açıdan uygundur. Çizgileri modern ama cami inşaatı için İslami gereklilikleri ön plana çıkarıyor. Böylece mihrap nişi, minber, erkek ve kadın ibadet için uygun mekanlar kolayca fark edilirken, bu elemanlar da tipik tasarıma göre akışkan görünmektedir. Binanın baş mimarı Zeynep Fadıllıoğlu, Türkiye’de cami tasarlayan ve inşa eden ilk kadındır.
Türkiye’de mimari konusunda muazzam bir çeşitlilik ve zenginlik var. İstanbul’da Sultan Ahmet Camii’ni veya Ayasofya’yı seyrederken veya Ankara’daki Anıtkabir’de, ziyaretçiler mutlaka nefeslerini kesecek bir yer bulabilirler.
Türkiye’de Süleymaniye, Selimiye Camiileri, Dolmabahçe Sarayı, Topkapı Sarayı gibi görülecek pek çok harika mimari eser bulunmaktadır. Diğer Türk mimarisi örnekleri için de şunları sıralayabiliriz;
- Galata Kulesi
- Sultanhanı Kervansarayı
- Safranbolu Evleri
- TBMM
- Kapalıçarşı
- Haydarpaşa Garı
- Sokullu Mehmet Paşa Camii
- Bursa Ulu Camii
- Apollon Tapınağı
Bu kıymetli tarihi ile ülkemizin kıymetini her zaman bilmeliyiz. Tint Mimarlık ailesi olarak her daim Türk mimari geleneklerine uygun eserler meydana getirmeyi önemsemekteyiz.
Öneri İçerik: İskandinav Mimarisi