Gayrimenkul sektöründe sıklıkla karşılaşılan kavramlardan biri de brüt ve net alandır. Özellikle ev, ofis veya iş yeri alım satım süreçlerinde bu iki kavramın ne anlama geldiği ve nasıl hesaplandığı büyük önem taşır. Yanlış veya eksik bilgilendirme, hem alıcı hem de satıcı için maddi kayıplara yol açabilir.
Brüt Alan Tanımı ve Hesaplaması
Brüt alan, bir yapının dış duvarları dâhil olmak üzere tüm alanını kapsar. Başka bir deyişle, yapının toplam inşaat alanıdır. Brüt alanın içine duvarlar, kolonlar, merdiven boşlukları, asansör boşlukları, ortak alanlar (koridorlar, lobi vb.), balkonlar, teraslar ve hatta bazı durumlarda garajlar da dâhil olabilir. Ancak, brüt alan hesaplamasına ışıklıklar, havalandırma boşlukları ve baca gibi alanlar dahil edilmez. Brüt alan, genellikle metrekare (m²) cinsinden ifade edilir. Brüt alan hesaplaması yapılırken, yapının planları ve teknik çizimleri dikkate alınır. Her bir alanın ölçüleri belirlendikten sonra, tüm alanlar toplanarak brüt alan bulunur.
Net Alan Tanımı ve Hesaplaması
Net alan, bir yapının sadece kullanılabilir alanını ifade eder. Duvarlar, kolonlar, merdiven boşlukları, asansör boşlukları ve ortak alanlar net alana dâhil değildir. Başka bir deyişle, net alan, birim içinde yaşanabilir veya çalışılabilir alandır. Net alan hesaplamasına, odalar, mutfak, banyo, tuvalet, kiler gibi alanlar dâhildir. Net alan da genellikle metrekare (m²) cinsinden ifade edilir. Net alan hesaplaması yapılırken, yapının planları ve teknik çizimleri dikkate alınır. Her bir kullanılabilir alanın ölçüleri belirlendikten sonra, tüm alanlar toplanarak net alan bulunur.
Brüt ve Net Alan Farkı
Brüt ve net alan arasındaki temel fark, brüt alanın yapının toplam inşaat alanını, net alanın ise sadece kullanılabilir alanını ifade etmesidir. Bu nedenle, brüt alan her zaman net alandan daha büyüktür. İki alan arasındaki fark, yapının tipine, tasarımına ve özelliklerine göre değişiklik gösterebilir. Örneğin, çok katlı bir binada ortak alanlar fazla olduğu için brüt ve net alan arasındaki fark daha büyük olabilirken, daha küçük bir yapıda bu fark daha az olabilir. Brüt ve net alan arasındaki farkı bilmek, özellikle gayrimenkul alım satım süreçlerinde önemlidir. Alıcılar, net alanı dikkate alarak yaşam alanlarının büyüklüğünü doğru bir şekilde değerlendirebilirler. Satıcılar ise brüt alanı kullanarak yapılarının toplam değerini belirleyebilirler.
Gayrimenkul değerlemesi yapılırken hem brüt hem de net alan dikkate alınır. Ancak, her iki alanın farklı amaçları vardır. Brüt alan, yapının toplam inşaat maliyetini belirlemede ve imar planlarına uygunluğunu değerlendirmede kullanılır. Net alan ise, yapının kullanılabilir alanının büyüklüğünü ve dolayısıyla değerini belirlemede kullanılır. Örneğin, aynı brüt alana sahip iki daireden, net alanı daha büyük olan daire genellikle daha değerli kabul edilir. Bunun nedeni, daha fazla kullanılabilir alan sunmasıdır.
Brüt ve Net Alan Hesaplamasında Dikkat Edilmesi Gerekenler
Brüt ve net alan hesaplaması yapılırken bazı hususlara dikkat etmek gerekir. Öncelikle, hesaplamanın doğru bir şekilde yapılması için yapının güncel ve doğru planlarının kullanılması önemlidir. Planlarda yer alan ölçülerin doğruluğundan emin olunmalıdır. Ayrıca, brüt ve net alan hesaplamasında kullanılan yöntemlerin ve standartların bilinmesi gerekir. Farklı kurumlar veya kişiler farklı hesaplama yöntemleri kullanabilirler. Bu nedenle, hesaplama yapılırken hangi yöntemin kullanıldığının açıkça belirtilmesi önemlidir.
Brüt ve Net Alan Kavramlarına İlişkin Örnekler
Brüt ve net alan kavramlarını daha iyi anlamak için birkaç örnek verelim. Örneğin, 100 metrekare brüt alana sahip bir dairenin net alanı 80 metrekare olabilir. Bu durumda, dairenin duvarlar, kolonlar ve ortak alanlar gibi kullanılamayan alanları 20 metrekaredir. Başka bir örnekte, 150 metrekare brüt alana sahip bir iş yerinin net alanı 120 metrekare olabilir. Bu durumda, iş yerinin kullanılamayan alanları 30 metrekaredir. Bu örneklerde görüldüğü gibi, brüt ve net alan arasındaki fark yapının tipine ve özelliklerine göre değişiklik gösterebilir.
Brüt ve net alan hesaplaması, uzmanlık ve deneyim gerektiren bir süreçtir. Yanlış hesaplamalar maddi kayıplara yol açabilir. Bu nedenle, doğru ve güvenilir bir hesaplama için profesyonel destek almak önemlidir. Ankara Çayyolu’nda bulunan Tint Mimarlık, villa projeleri, detaylandırma ve uygulama konularında uzmanlaşmış bir mimarlık ofisidir. 200’den fazla proje geliştirmiş ve ödül almışlardır. İnsan ölçeğini ve kentsel ölçeği göz önünde bulundurarak 3 boyutlu çizimlerle projeler sunarlar. Ayrıca maliyetlendirme ve icmal analizleri de yaparak şeffaf bir raporlama sistemi sağlarlar.
Brüt ve Net Alan Hesaplamasında Profesyonel Yardım
Brüt ve net alan hesaplaması, karmaşık bir süreç olabilir ve uzman bilgisi gerektirebilir. Özellikle büyük projelerde veya karmaşık yapılarında doğru hesaplama yapmak zor olabilir. Bu gibi durumlarda, bir mimarlık ofisinden veya gayrimenkul değerleme uzmanından yardım almak en doğrusudur. Profesyonel yardım almak, yanlış hesaplamaların neden olabileceği maddi kayıpları önlemeye yardımcı olabilir. Ayrıca, profesyoneller en güncel yasa ve yönetmeliklere hakim oldukları için doğru ve güvenilir sonuçlar sunabilirler.
Brüt ve Net Alan ile İlgili Yasa ve Yönetmelikler
Brüt ve net alan hesaplamaları, Türkiye’de çeşitli yasa ve yönetmeliklerle düzenlenmiştir. Bu yasa ve yönetmelikler, hesaplama yöntemlerini, nelere dikkat edilmesi gerektiğini ve hangi alanların brüt veya net alana dâhil edildiğini belirler. Örneğin, İmar Kanunu, Planlı Alanlar Tip İmar Yönetmeliği ve Kat Mülkiyeti Kanunu gibi yasal düzenlemeler, brüt ve net alan kavramlarına ilişkin önemli bilgiler içerir. Bu yasa ve yönetmeliklere hakim olmak, doğru hesaplama yapmanın ve olası sorunları önlemenin önemli bir yoludur.
Brüt ve net alan, gayrimenkul alım satım süreçlerinde önemli bir rol oynar. Alıcılar, net alanı dikkate alarak yaşam alanlarının büyüklüğünü doğru bir şekilde değerlendirebilirler. Satıcılar ise brüt alanı kullanarak yapılarının toplam değerini belirleyebilirler. Ancak, brüt ve net alan hesaplaması yapılırken bazı hususlara dikkat etmek gerekir. Öncelikle, hesaplamanın doğru bir şekilde yapılması için yapının güncel ve doğru planlarının kullanılması önemlidir. Planlarda yer alan ölçülerin doğruluğundan emin olunmalıdır. Ayrıca, brüt ve net alan hesaplamasında kullanılan yöntemlerin ve standartların bilinmesi gerekir. Farklı kurumlar veya kişiler farklı hesaplama yöntemleri kullanabilirler. Bu nedenle, hesaplama yapılırken hangi yöntemin kullanıldığının açıkça belirtilmesi önemlidir.
Ayrıca okuyun: Mimari Tasarımda Biyofilik Yaklaşımlar